Remen
(Ραιμέν)
Μ' αυτή τη λέξη αυτοπροδιορίζεται ο βλάχος στη γλώσσα του.Ούτε Αρμένιοι, ούτε Aρρωμούνοι.Πιστεύουμε ότι αυτή η έκφραση είναι η παλιότερη γιατί οι πληθυσμοί που την χρησιμοποιούν ανήκουν σε κείνο το κομμάτι των βλάχων το οποίο εξ' αιτίας της φύσης του επαγγέλματος -κατα κύριο λόγο κτηνοτρόφοι- ήρθαν σε λιγότερες επαφές με άλλες γλώσσες και "δανείστηκαν" ή αλλοίωσαν σε μικρότερο βαθμό την προφορά τους. Ζούσαν σε κλειστές κοινωνίες λόγω της νομαδικής κτηνοτροφίας,οι επαφές με τους ντόπιους αλλόγλωσσους πληθυσμούς περιορισμένες, λόγω της αμοιβαίας ξενοφοβίας και απόρριψης, με αποτέλεσμα να κρατήσουν "καθαρότερη" τη γλώσσα τους.
Μια γλώσσα η οποία μέχρι και σήμερα μιλιέται χωρίς να γράφεται.
Κάνουμε μια προσπάθεια να γράψουμε αυτή τη γλώσσα και για το λόγο αυτό δημιουργήσαμε σύμβολα και λεξικό το οποίο και σας προσφέρουμε.
- Λεπτομέρειες
Νιώθοντας περηφάνια για τους προγόνους σου, μη στερήσεις αυτήν τη δυνατότητα και απ' τους απόγονούς σου.
Με γνώμονα αυτήν την άποψη, που λέγεται ότι ειπώθηκε από τον Κικέρωνα, έναν από τους μεγαλύτερους ρήτορες της Αρχαίας Ρώμης, ξεκινήσαμε μια προσπάθεια καταγραφής οικογενειών και ατόμων, βλάχικης καταγωγής. Ξεκινάει από τα Δολιανά Πωγωνίου και απλώνεται και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές. Καταγράφονται επίσης οικογένειες και άτομα που εμπλέκονται με βλάχους λόγω των μεικτών γάμων που έχουν γίνει. Η άποψή μας για την καταγωγή των Βλάχων έχει διατυπωθεί ήδη.
Το εγχείρημα αυτό – της καταγραφής-, δυστυχώς καθυστέρησε πολύ. Δυστυχώς γιατί οι μεγαλύτεροι σε ηλικία έχουν «φύγει» με αποτέλεσμα η αναδρομή να φτάνει μερικές μόνο γενιές πίσω. Όμως κάποια στιγμή έπρεπε να γίνει.
Αυτό επέβαλε η αίσθηση του χρέους όπως είχε φωλιάσει μέσα μας, που απαιτούσε επιτακτικά την υλοποίησή του. Ήρθε επικουρικά και η προτροπή του Κικέρωνα για το καθήκον μας προς τους απογόνους μας πια και η προσπάθεια άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά.
Πατήστε την εικόνα.
- Λεπτομέρειες
Στα μέσα της 10ετίας του ‘40 κάποιες βλάχικες οικογένειες εγκαθίστανται στα Δολιανά. Η νομαδική κτηνοτροφία έχει αρχίσει ήδη να εξασθενεί και ακολουθώντας το παράδειγμα και άλλων οικογενειών αποφασίζουν να ριζώσουν και να γίνουν αγρότες.
Η μη αποδοχή τους από τους ντόπιους και η αλλαγή του τρόπου εργασίας, τους κάνει να αναπολούν την προηγούμενη ζωή και τους φίλους και συγγενείς από τους οποίους έχουν πια αποκοπεί.
Ο πόλεμος τους βρίσκει σ’ αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Συμμετέχουν στον αγώνα ενάντια στους κατακτητές και αγωνίζονται για ένα καλλίτερο αύριο. Το ντόπιο μετεμφυλιακό κατεστημένο τους εκδικείται επειδή πίστεψαν στα οράματα της ΕΑΜικής Αντίστασης και τους συμπιέζει στο περιθώριο σαν μειονότητα.
Η μετανάστευση τους βρίσκει σε άθλιες οικονομικές συνθήκες και αναγκάζονται να πάρουν το δρόμο της ξενιτιάς και να ξανακοπούν από τους αγαπημένους τους. Ξένοι μέσα στους ξένους, βιομηχανικοί εργάτες πια, προσπαθούν με κάθε τρόπο να κρατήσουν τις ρίζες και τις αξίες τους. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της εποχής γράφουν τα τραγούδια, τα μηνύματα για τα αγαπημένα τους πρόσωπα, προσπαθώντας έτσι να κρατήσουν ζωντανή τη μνήμη των δικών τους ανθρώπων.
| apirîteliâli | Mîte Fasoûla | ||
| kara me dousy la kafenêi | Kîta Mpêza | ||
| bîrochrîsto | Mîte Fasoûla | ||
| plênji Mijyidêa | Kôla Nâtsia | ||
| pouly lâi pouly | Ôlga Mpêza , Kîta Mpêza | ||
| kemâle | Mîte Fasoûla | ||
| kênte poûwyiou | Kîta Mpêza | ||
| koloniâre | Mîte Fasoûla | ||
| lâi remeny | Mîte Fasoûla | ||
| melaxtari | Mîte Fasoûla | ||
| ounegremousikiane | Mîte Fasoûla | ||
| siaitzets | Nîko Mpêza | ||
| tou isyat al wismitsioûnou | Spîro Mpêza | ||
| Καλώς ορίσατε παιδιά | Kîta Mpêza | ||
| Ξένε μου που πας στα ξένα | Kîta Mpêza | ||
| Ξενιτεμένα μου παιδιά | Spîro Mpêza | ||
| Στην ξενιτειά αρρώστησα | Nîko Mpêza | ||
| Το 60 με το Μάρτη | Kîta Mpêza | ||
| Φάτε και πιέστε | Kîta Mpêza, Voûla Jêga |
- Λεπτομέρειες
 |
| ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ |
| Για την αποτύπωση των φθόγγων χρησιμοποιήθηκαν τα λατινικά σύμβολα για τους εξής λόγους: |
|
|
*Η καταγραφή των λέξεων στηρίχτηκε, κατά κύριο λόγο, στον τρόπο με τον οποίο προφέρονται από τους βλαχόφωνους της περιοχής του Πωγωνίου.
| Σύμβολα της βλάχικης γλώσσας Α όπως σε όλες τις γλώσσες Β όπως το μπ χωρίς έμφαση στο μ (όχι μμπ) D όπως το ντ χωρίς έμφαση στο ν (όχι νντ) Ε κανονικό ε ανοιχτό π.χ. νερό F όπως το φ G όπως το γκ π.χ. γκαζόζα Η όπως το χ π.χ. χαρά όχι όμως όπως χέρι Ι όπως το ι J όπως το τζ Κ όπως το κ ,ξερό L όπως λ Μ όπως μ Ν όπως ν Ο όπως ο Ρ όπως π R όπως το ρ αλλά με γαλλική προφορά και μάλιστα βαριά S όπως το σ Τ όπως το τ U όπως το u το γαλλικό ή το ϋ το γερμανικό ,παχύ V όπως το β W όπως το γ Χ όπως το ξ Υ μπαίνει πάντα μετά από σύμφωνο Ζ όπως το ζ |
Συνδυασμοί φωνηέντων-συμφώνων ,αλλοιώσεις
|
- Λεπτομέρειες
Έχοντας επίγνωση των δυσκολιών που έχει μια τέτοια προσπάθεια, ζητάμε την συμβολή σας στο εγχείρημα αυτό. Στείλτε μας οποιαδήποτε παρατήρηση, πατώντας απλά τον φάκελο αλληλογραφίας που βρίσκεται στην άνω δεξιά γωνία του ιστότοπου.
Μπορείτε να "κατεβάσετε" τη Γραμματική-Λεξικό στον υπολογιστή σας και να την διαβάσετε ή να την μελετήσετε χωρίς να χρειάζεστε σύνδεση στο Διαδίκτυο, πατώντας εδώ. Για να το ανοίξετε χρειάζεστε το Flash Player. Πατήστε το εικονίδιο για αλυτικές οδηγίες 
.
Όσοι επιμένουν στην παραδοσιακή ανάγνωση μπορούν να το κατεβάσουν πατώντας το εικονίδιο
και να το τυπώσουν
Γραμματολογικά
Είναι έλληνες, οι βλάχοι,που ήρθαν σε επαφή με άλλες φυλές και "ανακάτεψαν" τη γλώσσα τους;
Είναι πρόγονοι των σημερινών Ρουμάνων;
Είναι ένα μείγμα των ρωμαϊκών λεγεώνων που φύλαγαν τα σύνορα στον Δούναβη με ντόπιους πληθυσμούς;
Είναι κατευθείαν απόγονοι των Δωριέων που για αρκετό διάστημα απομονώθηκαν στην Πίνδο;
Έχουν διατυπωθεί οι παραπάνω και ακόμα περισσότερες απόψεις για την καταγωγή και την φυλετική ταξινόμηση των βλάχων.
Θα παραθέσουμε εδώ ένα απόσπασμα που δείχνει πολύ καλά, κατά τη γνώμη μας, την δυσκολία να καταλήξει κάποιος σε μια άποψη.
Αναφέρεται στην ηγεμονία της Βλαχίας, της Μολδαβίας και της Τρανσυλβανίας:
Τα θρακικά φύλα Γέτες- πληθυσμός του κάτω ρου του Δούναβη - και Δάκες - κάτοικοι των βορειοδυτικών και δυτικών περιοχών της Ρουμανίας- είχαν αναπτύξει στενές σχέσεις με τις ελληνικές αποικίες που είχαν ιδρυθεί από Μιλήσιους κυρίως τον 7ο-6ο αι. π.Χ.στα σημερινά παράλια της χώρας....
....Μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση (106-271 μ.Χ.) στην" αυτοκρατορική επαρχία Δακίας" ο Τραϊανός προσελκύει εποίκους. Στη συνέχεια εισβάλλουν Γότθοι, Γέπιδες, Ούννοι, Αβάροι, Σλάβοι, Ούγγροι, Κουμάνοι, Τάταροι. Οι Σλάβοι εισβολείς (6ος-7ος αι.) δανείζουν πολυάριθμες λέξεις στη γλώσσα των Δακορωμαίων....
Αξίζει να τη γνωρίσετε.
Αρχή
Μ' αυτή τη λέξη αυτοπροδιορίζεται ο βλάχος στη γλώσσα του.Ούτε Αρμένιοι, ούτε Aρρωμούνοι.Πιστεύουμε ότι αυτή η έκφραση είναι η παλιότερη γιατί οι πληθυσμοί που την χρησιμοποιούν ανήκουν σε κείνο το κομμάτι των βλάχων το οποίο εξ' αιτίας της φύσης του επαγγέλματος -κατα κύριο λόγο κτηνοτρόφοι- ήρθαν σε λιγότερες επαφές με άλλες γλώσσες και "δανείστηκαν" ή αλλοίωσαν σε μικρότερο βαθμό την προφορά τους. Ζούσαν σε κλειστές κοινωνίες λόγω της νομαδικής κτηνοτροφίας,οι επαφές με τους ντόπιους αλλόγλωσσους πληθυσμούς περιορισμένες, λόγω της αμοιβαίας ξενοφοβίας και απόρριψης, με αποτέλεσμα να κρατήσουν "καθαρότερη" τη γλώσσα τους.
Μια γλώσσα η οποία μέχρι και σήμερα μιλιέται χωρίς να γράφεται.
Κάνουμε μια προσπάθεια να γράψουμε αυτή τη γλώσσα και για το λόγο αυτό δημιουργήσαμε σύμβολα και λεξικό το οποίο και σας προσφέρουμε.