Page 4 - Γραμματική-Λεξικό

εκ βαθέων…
Η προσπάθεια γι’ αυτή την εργασία ξεκίνησε πολύ παλιά. Στα 1975-76, μαθητής τό-

τε της Ε’ Γυμνασίου (δευτέρας Λυκείου σήμερα), προσπάθησα να καταγράψω τη γλώσσα
αυτή, που τη μιλούσα αλλά δεν μπορούσα να εκφραστώ γραπτά. Ήξερα ότι έχει μετα-
φερθεί προφορικά από γενιά σε γενιά, αλλά δε μπορούσα να κατανοήσω γιατί μέχρι τότε
δεν είχε καταγραφεί. Έτσι λοιπόν σκέφτηκα ότι άξιζε τον κόπο να γίνει μια προσπάθεια.
Τότε μου ήταν πολύ εύκολο γιατί ζούσα στο χωριό και έκανα παρέα με τα γερόντια του
μαχαλά (της γειτονιάς). Να επισημάνω εδώ ότι όσο ήμαστε στο Δημοτικό, απαγόρευαν
στους γονείς μας να μας μιλάνε βλάχικα, γιατί θα δυσκολευόμαστε στην ελληνική γλώσ-
σα. Ήμουν λοιπόν τυχερός που οι ηλικιωμένοι μιλούσαν περισσότερο τη γλώσσα τους
παρά την ελληνική που τη χειρίζονταν σε βασικό επίπεδο επικοινωνίας.

Ξεκίνησα, λοιπόν, με θέρμη και με τη βοήθειά τους κατάφερα να τελειώσω, σχεδόν,
την προσπάθεια. Μετά όμως ήρθαν οι ανησυχίες της εφηβείας, οι βόλτες, μετά οι σπου-
δές και…«το έργο» έμεινε ημιτελές.

Έφυγα από το χωριό, οι ανησυχίες και οι προτεραιότητες αξιολογήθηκαν διαφορετικά.
Κατά την απουσία μου, γνώρισα και άλλους που μιλούσαν τη βλάχικη, οι οποίοι δεν κα-
τάγονταν από την Ήπειρο μόνο αλλά και από τη Θεσσαλία, τη Μακεδονία, την Πελο-
πόννησο, ακόμα και από τη Θράκη. Μου γεννήθηκε και πάλι η ανάγκη να πραγματο-
ποιήσω «το έργο». Δυστυχώς, για μένα, όλη εκείνη η δουλειά είχε χαθεί. Με τις μετα-
κομίσεις, με το ξεκαθάρισμα που συνήθως κάνουμε, το υλικό που είχα συγκεντρώσει
πετάχτηκε. Έπρεπε να αρχίσω από την αρχή. Η μεγαλύτερη δυστυχία ήταν ότι αυτοί
στους οποίους στηρίχτηκα είχαν φύγει από τη ζωή.

Η εργασία που έχετε στα χέρια σας είναι αποτέλεσμα δουλειάς αρκετών ανθρώπων.
Από την καταγραφή, τη διασταύρωση και διόρθωση των λέξεων μέχρι τη φιλολογική
επιμέλεια και την τελική εμφάνιση.

Τώρα που το «έργο» ολοκληρώθηκε, το αφιερώνω στον παππού μου τον Μίτε και τη
γιαγιά μου τη Νίτσα, σε όλους τους γερόντους και τις γριές που μαζί τους μεγάλωσα στο
Λυκοσκούφι. Ειδικά το αφιερώνω στον παπο-Βασίλη, στον παπο-Τσιόλη και στον πα-
πο-Πέτρο για τις ατέλειωτες ιστορίες που άκουσα (στα βλάχικα), ειδικά τους χειμώνες,
καθισμένος μαζί τους, γύρω από το τζάκι του πρώτου.

Δημήτρης Φασούλας