(5 - 15/2/1968). Συνέρχεται στη Βουδαπέστη η 12η Ευρεία Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, που θα οδηγήσει στη διάσπαση του κόμματος σε ΚΚΕ και ΚΚΕ (εσωτερικού).
Τι έχει προηγηθεί:
Στα τέλη Αυγούστου του 1949 ο κυβερνητικός στρατός, με την άφθονη αμερικανική υλική βοήθεια, με 100.000 στρατιώτες, με τεθωρακισμένα, πυροβολικό και αεροπορία κατέβαλε τον ΔΣΕ στο μέτωπο Γράμμου-Βιτσίου. Οι δυνάμεις του ΔΣΕ, αδυνατώντας να αντιμετωπίσουν τη σφοδρή κυβερνητική επίθεση πέρασαν τα σύνορα και εγκαταστάθηκαν προσωρινά στην Αλβανία. Μετά την ήττα του ΔΣΕ οι μαχητές του από την Αλβανία μεταφέρθηκαν και εγκαταστάθηκαν σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Μέλη και συμπαθούντες δολοφονούνται, εκτοπίζονται, φυλακίζονται. Στις 3 Αυγούστου του 1951 ιδρύθηκε η ΕΔΑ σαν συνασπισμός κομμάτων της αριστεράς, με την πρωτοβουλία του εκτός νόμου τότε τελούντος Κ.Κ.Ε., με πρόεδρο τον Ιωάννη Πασαλίδη.
Προσπάθεια εφαρμογής 1
Η Ε.Δ.Α. συμμετείχε σε βουλευτικές εκλογές:
1951 όπου εξελέγησαν τελικά 10 βουλευτές.
1952, με πλειοψηφικό, δεν κατάφερε να αναδείξει ούτε έναν βουλευτή.
11 - 12 Μάρτη του 1956 συνέρχεται στη Ρουμανία η 6η πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, η οποία αποφάσισε την καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη από τη θέση του Γενικού Γραμματέα της ΚΕ και από μέλος του ΠΓ. Επίσης, καθαιρεί τον Βασίλη Μπαρτζώτα, ενώ αποκαθιστά στο Κόμμα και στην ΚΕ τον Μήτσο Παρτσαλίδη, τον Ζήση Ζωγράφο και άλλους. Στις 18 - 24 Φλεβάρη του 1957 συγκαλείται η 7η πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, όπου αποκαθίσταται στην ΚΕ ο Μάρκος Βαφειάδης που είχε καθαιρεθεί και διαγραφεί από το Κόμμα.
1956 η Ε.Δ.Α. μετατράπηκε σε ενιαίο κόμμα. Σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση συνασπίστηκε με 6 άλλα κόμματα
α) Κόμμα Φιλελευθέρων Γεώργιος Παπανδρέου
β) Φιλελευθέρα Δημοκρατική Ένωσις Σοφοκλής Βενιζέλος
γ) Δημοκρατικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού Γεώργιος Καρτάλης
δ) Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) Ιωάννης Πασαλίδης
ε) Εθνική Πολιτική Ένωσις Κέντρου Σάββας Παπαπολίτης
στ) Λαϊκό Κόμμα Κωνσταντίνος Τσαλδάρης
ζ) Κόμμα Αγροτών και Εργαζομένων Αλέξανδρος Μπαλτατζής
1958 η ηγεσία του Κ.Κ.Ε. αποφασίζει να διαλύσει όσες παράνομες οργανώσεις της είχαν απομείνει στην Ελλάδα και τα μέλη τους να ενταχθούν στην νόμιμη Ε.Δ.Α. Στις εκλογές του χρόνου αυτού κατορθώνει να αναδειχτεί αξιωματική αντιπολίτευση.
1961 που έμειναν γνωστές σαν «εκλογές βίας και νοθείας», η ΕΔΑ έλαβε μέρος ως Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδας.
1963 Η Ε.Δ.Α. βγαίνει τρίτο κόμμα με 28 βουλευτές. Στις 3:30 το πρωί της 24ης Δεκεμβρίου η κυβέρνηση Παπανδρέου πήρε 167 θετικές ψήφους επί των προγραμματικών της δηλώσεων -137 της Ένωσης Κέντρου, 28 της Ε.Δ.Α. και 2 βουλευτών που αποσκίρτησαν από την Ε.Ρ.Ε. Ο Γ. Παπανδρέου αρνήθηκε όμως να στηριχθεί στις ψήφους της Ε.Δ.Α. και το μεσημέρι της ίδιας ημέρας υπέβαλε την παραίτηση της κυβέρνησής του, εισηγούμενος διάλυση της Βουλής και προκήρυξη νέων εκλογών, με στόχο την αυτοδυναμία.
1964 η Ε.Δ.Α. αποφάσισε να συγκροτήσει συνδυασμούς μόνο σε 31 περιφέρειες, προσφέροντας έτσι ως "δώρο" προς την Ένωση Κέντρου τις εκλογικές της δυνάμεις σε άλλες 24 περιφέρειες της χώρας.
Ας θυμηθούμε λίγο τον Γεώργιο Παπανδρέου.
«…Στις αρχές του 1944 αποφάσισε να συνταχθεί με τη βασιλική εξόριστη κυβέρνηση στην Αίγυπτο. Στις 14 Απριλίου του 1944, περίπου ένα μήνα μετά τη δημιουργία της ΠΕΕΑ, με αγγλικό πολεμικό αεροπλάνο φθάνει επειγόντως στο Κάιρο για σχηματισμό Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, και αντικαθιστά τον Σοφοκλή Βενιζέλο που είχε διαδεχθεί τον Εμμανουήλ Τσουδερό, κατά τη μετάβαση του τελευταίου στο Λονδίνο. Τότε οργανώνει το συνέδριο του Λιβάνου τον Μάιο του 1944, στο οποίο και αποφασίστηκε ο σχηματισμός κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας με συμμετοχή όλων των πολιτικών παρατάξεων υπό την πρωθυπουργία του με σκοπό την εφαρμογή του "Εθνικού Συμβολαίου". Αργότερα όμως σημειώθηκαν προστριβές και διαφωνίες με τους εκπροσώπους του ΕΑΜ που αφορούσαν κυρίως τον έλεγχο του στρατού. Ο Γ. Παπανδρέου απολάμβανε της απολύτου εμπιστοσύνης των βρετανών, όσον αφορούσε στις επιδιώξεις τους για τον έλεγχο της μεταπολεμικής Ελλάδας. Για το σκοπό αυτό, οι άγγλοι υποχρέωσαν σε παραίτηση το Σοφ. Βενιζέλο από την ηγεσία της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης και στη θέση του, ο πιστός τους μονάρχης τοποθέτησε τον Παπανδρέου. Ο Τσώρτσιλ μάλιστα, φερόταν αποφασισμένος να τον διατηρήσει στη θέση του πρωθυπουργού πάση θυσία[6] ενώ και ο ίδιος απεύθυνε δραματική έκκληση προς τη βρετανική κυβέρνηση να αποστείλει στην Αθήνα ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις, προκειμένου αυτές να αποτελέσουν ανάχωμα στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ….
… Μετά τις μάχες των Δεκεμβριανών παραιτήθηκε από πρωθυπουργός. Ως επικεφαλής της κυβέρνησης, φέρει τη βασική ευθύνη για το αιματοκύλισμα της διαδήλωσης του ΕΑΜ στις 3 Δεκεμβρίου 1944 στην Πλατεία Συντάγματος, καθώς αρχικά έδωσε την άδεια για την πραγματοποίησή της και στη συνέχεια την ανακάλεσε, χωρίς να δικαιολογήσει την απόφασή του, επικαλούμενος κάποιες ασαφείς 'πληροφορίες' που υποτίθεται ότι υπήρξαν (ουδεμία ιστορική πηγή ή μαρτυρία τις επιβεβαιώνει) σύμφωνα με τις οποίες η συγκέντρωση θα ήταν ένοπλη και αποσκοπούσε στην προετοιμασία έκρηξης κομμουνιστικού κινήματος. Ως επικεφαλής μάλιστα (πολιτικός προϊστάμενος) κάθε άλλης κυβερνητικής εξουσίας, ευθύνεται (ο ίδιος ο Παπανδρέου) για την ενέργεια του αρχηγού της αστυνομίας Άγγελου Έβερτ να δώσει εντολή για την έναρξη του πυρός κατά των αόπλων διαδηλωτών και το θάνατο τουλάχιστον 33 από αυτούς, ενέργεια που επιβεβαιώνεται τόσο από τον ίδιο τον Έβερτ (ο οποίος δήλωσε πως "ήταν μια από τις σημαντικότερες αποφάσεις της ζωής μου"-παραδέχεται δηλαδή το συμβάν) όσο και από επανειλημμένες μαρτυρίες στα διάφορα ΜΜΕ του 15χρονου τότε χίτη Νικόλαου Φαρμάκη. Ο Παπανδρέου εξαφανίσθηκε από το προσκήνιο τα κρίσιμα πρώτα 24ωρα μετά την έναρξη των συγκρούσεων, εξέλιξη που ταυτίζεται απόλυτα με την επιθυμία των βρετανών να τον χρησιμοποιήσουν ως το υποχείριό τους, προκειμένου να εκτρέψουν τα πράγματα στα άκρα και να υποχρεώσουν το ΕΑΜ να εμπλακεί σε ένοπλη αντιπαράθεση τόσο με τις κυβερνητικές δυνάμεις, όσο και μαζί τους…»
Σ’ αυτόν λοιπόν ήθελε να προσφέρει δώρο την εκλογική της δύναμη η Ε.Δ.Α.
Ας κρατήσουμε επίσης ποιοι είναι στην ηγεσία του Κ.Κ.Ε. μετά την 6η Ολομέλεια του 1956.
Στις 5 - 15 Φεβρουαρίου 1968 συνήλθε στη Βουδαπέστη η 12η Πλατιά Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ για να εξετάσει την πολιτική κατάσταση της Ελλάδας με τη δικτατορία και εσωκομματικά ζητήματα. Τρία μέλη του Πολιτικού Γραφείου, οι Μήτσος Παρτσαλίδης, Ζήσης Ζωγράφος, Πάνος Δημητρίου, και ακόμη οι Δημήτρης Βατουσιανός, Βασίλης Ζάχος, Σταύρος Καράς, Θανάσης Καρτσούνης, Λεωνίδας Τζεφρώνης, επτά αναπληρωματικά μέλη της ΚΕ και τα τρία μέλη της Κεντρικής Εξελεγκτικής Επιτροπής διαφώνησαν με την πλειοψηφία σε εσωκομματικά και κεντρικά πολιτικά ζητήματα.
Με απόφαση της 12ης Ολομέλειας καθαιρέθηκαν τα τρία διαφωνούντα μέλη του Π.Γ. και περιθωριοποιήθηκαν οι υπόλοιποι. Μαζί με τους διαφωνούντες συμπαρατάχτηκαν άλλα στελέχη του "Γραφείου Εσωτερικού", δηλαδή του τμήματος της ηγεσίας που δρούσε στο εσωτερικό της χώρας σε συνθήκες παρανομίας, όπως οι Μπάμπης Δρακόπουλος, Νίκος Καρράς, Αντώνης Μπριλλάκης, Τάκης Μπενάς κ.ά. Έτσι συγκροτήθηκε το ΚΚΕ-Εσωτερικού.
Στο 4ο συνέδριο του ΚΚΕ-Εσωτερικού (Μάιος 1986) υπερίσχυσαν οι προτάσεις για τη δημιουργία ενός νέου, μη κομμουνιστικού φορέα. Τον Ιανουάριο του 1987, συγκρότησαν το ΚΚΕ Εσωτερικού - Ανανεωτική Αριστερά, Τον Απρίλιο του 1987 έγινε το ιδρυτικό συνέδριο του νέου κόμματος που ονομάστηκε Ελληνική Αριστερά (Ε.ΑΡ.) .
Προσπάθεια εφαρμογής 2
Πριν τις εκλογές του 1989 δημιουργείται ο Συνασπισμός ή ΣΥΝ, έχοντας ως κύριους εταίρους τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της Αριστεράς: το ΚΚΕ και την Ελληνική Αριστερά (Ε.ΑΡ). Στο ΚΚΕ, το 1991, οι αποκαλούμενοι ανανεωτικοί, οι οποίοι ζητούσαν αναθεώρηση βασικών αρχών της θεωρίας και λειτουργίας του κόμματος, αποχώρησαν από το κόμμα, ύστερα από την επικράτηση της μαρξιστικής-λενινιστικής πτέρυγας στο 13ο Συνέδριο. Μετά από αυτό, οι ανανεωτικοί του ΚΚΕ και τα υπόλοιπα κόμματα της συμμαχίας, αποφάσισαν να μετατρέψουν το Συνασπισμό σε ενιαίο πολιτικό κόμμα. Έχει ενδιαφέρον η απορία που εκφράστηκε εδώ.
Αφού η συνεργασία τού ενιαίου τότε Συνασπισμού με την δεξιά αποφασίστηκε από την κοινοβουλευτική του ομάδα, με μια απόφαση που καταψηφίστηκε από τους καθαρόαιμους κουκουέδες και υπερψηφίστηκε από όλα τα -τοτινά ή κατοπινά- μέλη της που είτε ανήκαν είτε θα μετακόμιζαν στον ΣυΡιζΑ, τα οποία και την υποστήριξαν διά της συμμετοχής τους στην κυβέρνηση, γιατί κατηγορείται το ΚΚΕ γι' αυτή την συνεργασία; Δεν θα ήταν πιο λογικό αυτή η κατηγορία να απευθύνεται στον ΣυΡιζΑ;
Προσπάθεια εφαρμογής 3
Πρώτη και δεύτερη φορά "αριστερά": ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Το Κ.Κ.Ε. αυτή τη φορά έβαλε μυαλό και δεν την "πάτησε". Πόσες φορές όμως πρέπει να δοκιμαστεί, για να καταλάβει όποιος βάζει στον αυτοπροσδιορισμό του την έννοια κομμουνιστής, ότι δεν μπορεί να συμμετέχει σε τέτοιες "συμμαχίες";